Autorka: Katarzyna Płaczek
Z każdym kolejnym rokiem polskie uczelnie dokładają wszelkich starań, aby problemy zdrowotne nie stanowiły przeszkody w zdobywaniu wykształcenia wyższego. Osoby z niepełnosprawnościami mają coraz szerszy dostęp do różnorodnych form wsparcia.
Uczelnie otrzymują dotacje z budżetu państwa na pomoc materialną dla studentów. Oprócz stypendium rektora czy stypendium socjalnego, zapewniają wsparcie finansowe dla osób z niepełnosprawnościami, czyli stypendium specjalne, o które mogą ubiegać się studenci posiadający orzeczenie wydane przez uprawniony do tego organ.
Zgodnie z art. 89 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. 2018 poz. 1668) stypendium dla osób niepełnosprawnych może otrzymać student posiadający:
- orzeczenie o niepełnosprawności wydawane do 16. roku życia,
- orzeczenie o stopniu niepełnosprawności (lekki, umiarkowany lub znaczny), czym zajmują się Powiatowe lub Wojewódzkie Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności,
- orzeczenie o niezdolności do pracy jako orzeczenie o stopniu niepełnosprawności opisane w Ustawie z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 100, 173 i 240). W tym temacie orzekają lekarze orzecznicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych przyznawane jest na semestr lub rok akademicki i jest wypłacane co miesiąc. Ponadto należy pamiętać, że można je otrzymać tylko na jednym wskazanym przez studenta kierunku studiów, a w przypadku studiowania w dwóch lub w kilku uczelniach, pobierać je na jednej z nich. Można się o nie ubiegać studiując w formie stacjonarnej, jak i niestacjonarnej, niezależnie od typu uczelni, jeżeli owa uczelnia otrzymuje dotację z budżetu państwa na pomoc materialną dla studentów. Takie wsparcie finansowe przysługuje studentowi na studiach pierwszego i drugiego stopnia oraz na jednolitych studiach magisterskich.
Pobieranie świadczeń z tytułu stypendium specjalnego dla osób niepełnosprawnych nie blokuje możliwości ubiegania się o inne świadczenia pomocy materialnej tj. stypendium socjalne, stypendium rektora dla najlepszych studentów, stypendium ministra, czy zapomogę, na zasadach określonych w regulaminie świadczeń danej uczelni. Taki regulamin powinien być opublikowany przez uczelnię w Biuletynie Informacji Publicznej, czy na portalach informacyjnych dla studentów.
Wsparcie finansowe to tylko jedna z możliwości wyrównania szans edukacyjnych. Poznanie swoich praw oraz skorzystanie z tego, co oferuje uczelnia, pozwoli uzyskać większy komfort i ułatwi studiowanie.
Źródła:
Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. 2018 poz. 1668)
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. 2023)